Η βοτανοθεραπεία αποτελεί την αρχαιότερη μορφή φυτοθεραπείας και το βασικότερο πεδίο έρευνας και μελέτης της σύγχρονης φυτοθεραπείας και όλων των επιμέρους μορφών της.
Ο Αριστοτέλης στην αρχαία Ελλάδα και η φιλοσοφική του σχολή, σηματοδοτούν τη έναρξη της μελέτης των φυσικών επιστημών και της βοτανικής. Στη συνέχεια ο Ιπποκράτης, "πατέρας της ιατρικής" επεξεργάζεται τις ιατρικές γνώσεις της εποχής δίνοντας τους μία πρώτη επιστημονική βάση. Στα χνάρια του ο Θεόφραστος συνεχίζει τη μελέτη των φυτών και χαρακτηρίζεται ως "πατέρας της βοτανικής".
Στον υπόλοιπο κόσμο η παραδοσιακή κινέζικη βοτανοθεραπεία, η αγιουρβέδα, παραδοσιακή ινδική θεραπευτική και επιστήμη της μακροζωΪας, η θεραπευτική των ιθαγενών φυλών της Βορείου Αμερικής, η θεραπευτική της αρχαίας Αιγύπτου, η φυτοθεραπεία του αραβικού πολιτισμου και τέλος η μεσαιωνική και Αναγεννησιακή φυτοθεραπεία έδωσαν στον σύγχρονο άνθρωπο μια κληρονομιά ανεκτίμητη για τη διασφάλιση της υγείας του.
Η σημερινή βοτανοθεραπεία συνίσταται κυρίως στη χρήση των φυτών με τη μορφή αποξηραμένης δρόγης. Με τον όρο δρόγη εννοούμε ολόκληρο το φυτό ή το τμήμα του εκείνο που περιέχει τη μέγιστη συγκέντρωση δραστικών συστατικών ικανών να δώσουν θεραπευτικό αποτέλεσμα.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ
Είναι πολύ σημαντικές οι τεχνικές που χρησιμοποιούμε για την παρασκευή των ιαμάτων βοτανοθεραπείας. Η επιλογή του τρόπου παρασκευής γίνεται με βάση τις σημερινές φαρμακολογικές μας γνώσεις. Ετσι μπορούμε με τον κατάλληλο τρόπο να απελευθερώσουμε τα βιοχημικά συστατικά που είναι απαραίτητα για μια συγκεκριμένη θεραπεία χωρίς να καταστρέψουμε την ενότητα του φυτού. Οι ιδιότητες κάθε φυτού δεν είναι απλώς το άθροισμα των δράσεων όλων των χημικών συστατικών του. Στα φαρμακευτικά φυτά λειτουργεί ένα φαινόμενο συνέργειας (συνδυασμένη δράση) που δημιουργεί μια θεραπευτική ολότητα η οποία είναι κάτι περισσότερο από το απλό άθροισμα των δράσεων των μεμονωμένων συστατικών. Αν η μέθοδος παρασκευής καταστρέψει ή χάσει ένα μέρος του φυτού, χάνεται και ένα μεγάλο μέρος της θεραπευτικής δύναμής του ίδιου του φυτού. Γι' αυτό η προετοιμασία πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και σωστή γνώση.
Οι τρόποι προετοιμασίας είναι οι εξής :
1. ΕΓΧΥΜΑ: Έγχυση βραστού νερού επάνω στο φαρμακευτικό φυτό, σε ειδικό περιέκτη και ανάπαυση για 5-15 λεπτά. Στη συνέχεια το μίγμα φιλτράρεται και λαμβάνουμε το έγχυμα. Η συνήθης δόση είναι 1-3 κουτάλια τσαγιού για μία κούπα νερό.
2. ΑΦΕΨΗΜΑ: Στην περίπτωση αυτή το φαρμακευτικό φυτό βράζει μαζί με το νερό από 5 έως 20 λεπτά. Ο χρόνος βρασμού εξαρτάται με το βαθμό τεμαχισμού της δρόγης. Για δρόγες λεπτότατα τεμαχισμένες αρκούν 5 λεπτά, ενώ για σκληρά και ξυλώδη φυτικά τμήματα είναι απαραίτητος περισσότερος χρόνος. Η συνήθης δόση είναι 3 κουτάλια τσαγιού για 2 κούπες νερό.
Η παρασκευή βοτανικών μιγμάτων ακολουθεί αυστηρούς κανόνες. Πρέπει να εφαρμόζεται η κλασική φαρμακευτική συνταγοτεχνία και να τηρούνται οι προδιαγραφές της Eυρωπαϊκής Φαρμακοποιίας.
Οι συνδυασμοί των δρογών πρέπει να γίνονται με μέγιστη προσοχή προς αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών. Για παράδειγμα η συγχορήγηση δύο φυτών με όμοια χημικά συστατικά για τον ίδιο θεραπευτικό σκοπό μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα λόγω συνέργειας. Επίσης η λήψη κλασικών και άλλων φυτοθεραπευτικών σκευασμάτων απο την πλευρά του ασθενούς συγχρόνως με μίγματα ή μεμονωμένες δρόγες, πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν προς αποφυγή αλληλεπιδράσεων.
Τα βότανα, παρότι χρησιμοποιούνται σαν ήπιες μορφές θεραπείας, δεν παύουν να είναι φάρμακα. Γι' αυτό πρέπει να χρησιμοποιούνται με απόλυτο σεβασμό και πάντα με τη συμβουλή του ειδικού.
